Iğdır Milli Cumhuriyeti | Melekli

IĞDIR MİLLİ CUMHURİYETİ | ALİ  EKBER TUFAN

Osmanlı Devleti ve Bolşevik Rusyanın resmi olarak tanıdığı Mavera-i Kafkasya Cumhuriyeti Meclisi tarafından Başkenti Melekli olan, Ali Ekber Tufanın kurduğu Iğdır Milli Cumhuriyeti, resmi olarak tanınmış İlk Türk Cumhuriyeti unvanı arşiv ve kaynaklarca ispatlanmıştır. kaynak

    Aras Türk Hukümetini ve Cenubi Garb-i Kafkasya Hükumeti kendisinden daha sonra kurulmuş ve iş birliği amaçlı katılım sağlanmıştır. Iğdır Milli Hükumeti Kuvvetleri tarafından Erivan zapt edilmek üzereyken bölgeye gelen İngiliz birlikleri Ermenilere silah yardımında bulunmuş, General Nazarbekov ve Dro son anda kurtulmuşlardır. Azerbaycan'la birleşme aşaması engellenerek Iğdır halkı yüzünü Doğu Beyazıtta ki Türk Tümenine çevirmiş ve daha sonra TBMM Ordusu Iğdıra girmiştir.(General Harbord Raporları sayesinde) Bknz: Bölgeyi yönetimi altına almak isteyen Rusya buraya Ermenilerin yerleşmesini desteklemiş ve Ermenileri yerleştirdiği Revan şehrinin adını Erivan olarak değiştirmiştir.

    Ermeniler, Revan Hanlığının toprakları üzerinde yeni Ermeni köyleri kurdular. 1905 yılında Rusyada çıkan ayaklanma, Çar II. Nikolayı meşrutiyet yönetimini ilan ettirmek zorunda bıraktı. Meclise Iğdır çevresinden 2 milletvekili (Ali Ekber Tufan ve Ali Mirza Bey) gitti. 1914 yılında I. Dünya Savaşı başladığında Enver Paşanın 100.000 kişilik bir orduyla yola çıksa da Sarıkamış Faciası sebebiyle herhangi bir ilerleme kaydedilememiştir.

RUS İHTİLALİ VE IĞDIR MİLLİ CUMHURİYETİ

  1917de patlak veren Rus İhtilali, Iğdır ve çevresinde bir otorite boşluğu yarattı. Bu boşluktan dolayı Türkler ve Ermeniler anlaşarak Meleklili Ali Ekber Tufan başkanlığında 5 Ermeni ve 5 Türkten oluşan Iğdır İcra Komitesini 10 Mayıs 1917de kurdular. Ermenilerin Mart 1918de Baküye saldırması üzerine baş gösteren anlaşmazlıklardan ötürü Ermeniler komiteden istifa etti.Hükumet konağı Iğdır merkezinden Melekliye taşındı Şu an Iğdıra bağlı bir belde olan ama o yıllarda bir köy olan Melekliye taşınan hükumetin ihtiyaçlarını Kaçardoğanşalı köyünden Abbasoğlu Süleyman ve Iğdırmavalı Meşedi Tüccar Abbas Vurgun karşılıyordu.Başkent Melekli olmak üzere, Tuzluca, Aralık,Şerur, Vedibasar, Zengibasar ve Serdarabadı kapasayacak şekilde Iğdır Milli Cumhuriyeti ilan edildi.Başkanlığına Ali Ekber Tufan getirilen bu Cumhuriyet, Osmanlı Devleti Ve Bolşevik Rusya tarafından tanınan Mavera-i Kafkasya Cumhuriyeti (SEYM)Meclisi tarafından tanındı.Bu sebeple Iğdır Cumhuriyeti, Bağımsız İlk Türk Cumhuriyeti olmuştur.