IĞDIR YÖRESİNDE NİŞANLI KIZA KOÇ GÖNDERME GELENEĞİ Iğdır ve yöresinde eskiden beri süre gelen nişanlı kıza kurban gönderme geleneği artık pek devam etmiyorsa da yine de bu anlamlı ve nostalji dolu geleneğimizin hatırlanıp gelecek kuşaklara tanıtmak amacıyla bildiğim kadarıyla sizlerle paylaşmaya çalışacağım. Unuttuğum bir ayrıntı olursa da şimdiden hoşgörünüze sığınıyorum. Iğdır’da Kurban Bayramından bir gün önceki güne arefe denir. Eski yıllarda Kurban Bayramı yaklaşınca nişanlı çocuğu olan oğlan evi ve kız evini tatlı bir telaş kaplardı . Çünkü arefe veya şerefe günü oğlan evi çarşıdan satın aldığı kurbanlık koçu kız evine göndermek zorundaydı. Zaten kız evi de çoktan gerekli hazırlığını yapmış oğlan evinden gelecek kurbanı beklerdi İlk iş olarak oğlan evi çarşıya gidip besili bir koç alırdı. Alınan bu koç’un üzerine giydirilmek için renkli bezler, aynalar, ziller ve çeşitli süsler alınırdı. Bu eşyalar koçun üzerine, eskiden bu işler için satılan, kurbanın üzerine giydirilen, kartondan kıyafetin üzerine herkesin görebileceği şekilde yerleştirilirdi. Kartonun üzerindeki ceplere ise çeşitli hediyeler herkesin görebileceği bir şekilde dizilirdi. Bu hediyeler ayakkabı, terlik, elbiselik kumaş, iç çamaşırı,v.s olurdu. Koçun vücudundaki tüyler ise farklı parlak renklerle boyanırdı. En sonunda kırmızı bir kurdeleye altınlar takıldıktan sonra koçun iki boynuzundan kurdele bağlanırdı.Altın veya ayna koçun tam anlının ortasına denk getirilirdi. Koç şerefe günü gelmişse arefe günü, eğer arefe günü gelmişse aynı gün kız evinin maddi durumu da iyi ise bir fayton tutulurdu.. Eğer fayton tutulmamışsa aileden bir genç delikanlı koçun boynundaki ipi tutar nişanlı kız ve ailesiyle birlikte ara sokaklardan geçerek herkesin imrenerek bakışları arasında kabristan ziyaretine gidilirdi. Kabristana gittiklerinde ise oraya ziyarete gelen kişiler tarafından da yine koça merakla bakılırdı . Kurban Bayramı sabahı kız evindeki erkekler bayram namazından geldikten sonra dualar eşliğinde kurbanı keserlerdi. Parçalanan etlerden bir kısmı kız evine ayrılır, bir kısmı ise ‘ kızımızın kurban eti’ denilerek eşe dosta dağıtılırdı Kurban kesme işi bittikten sonra kız annesi damat için alınan gömlek,elbise.terlik , v.s.damadın baş harfinin de işlendiği ipek bir mendil birtakım çeşitli hediyeler ile birlikte oğlan evine gönderilirdi Günümüzde artık Iğdır’da nişanlı kıza kurban gönderme geleneği yavaş yavaş unutulmak üzeredir. Bazı yörelerimizde halen devam ediyorsa da artık azalmıştır. Yeni evlenecek yuva kuracak gençlerimize kurbanlık koç yerine yeni yuvalarında her zaman kullanabilecekleri herhangi bir eşya alınması tercih edilmektedir.. Belki o yıllarda bu gelenek bir nostalji ve gurur kaynağı olarak görülüyordu ama halen yaşadığımız günümüz koşullarında bu geleneğin devam etmesi zorlaşmıştır .Her ne kadar bu tür geleneklerimiz geçmişte uygulanmış ise de artık devam etmesi ekonomik bakımından güçleşmiştir.Nişanlanmış bir genç kıza kurbanlık koyun değil de evinde sürekli kullanabileceği büyük bir eşyanın alınarak ona daha yararlı bir katkının olacağının daha olumlu bir hizmet olacağını ve yeni gençlerin o zaman daha da mutlu olabileceğini düşünüyorum.
Yorumlar
Yorum Gönder